Chuyển nhầm tài khoản, hơn 1 năm chưa lấy được tiền

Báo Thanh Niên nhận đơn của bà Nguyễn Thị Yến Mai, 72 tuổi, ở phường Gia Định, quận Bình Thạnh cũ (TP.HCM) về việc chuyển nhầm tiền. 

ẢNH CHỤP MÀN HÌNH

Theo đơn, ngày 16.6.2024, do sơ suất, bà Mai dùng tài khoản cá nhân mở tại Ngân hàng Vietcombank chi nhánh Tân Định chuyển (qua app) nhầm 100 triệu đồng đến tài khoản Vietcombank chi nhánh Hồ Chí Minh, chủ tài khoản tên Trần Thu Hương, số tài khoản 0071001146359. 

Biết đã chuyển tiền nhầm, bà Mai nhanh chóng chuyển thêm 2 lần tiền 5.000 đồng ghi nội dung: “Tôi chuyển khoản nhầm, xin chuyển khoản trả lại”, nhưng không nhận được phản hồi.

Ngay lúc này, bà Mai liên lạc tổng đài Ngân hàng Vietcombank thông báo về việc chuyển tiền nhầm để nhờ hỗ trợ thì ngân hàng yêu cầu chị Mai khiếu nại, tra soát điện tử trên app. 

Sau khi khiếu nại trên app thành công thì Ngân hàng Vietcombank thông báo trên app sẽ giải quyết trong vòng 1 tháng, yêu cầu bà liên lạc với Ngân hàng Vietcombank chi nhánh Tân Định để được giúp đỡ và trả lời kết quả. 

Đến ngày 20.6.2024, bà Mai bị tai nạn phải nhập viện phẫu thuật nên không thể đến ngân hàng được. Bà Mai liên lạc qua điện thoại đến tổng đài thì ngân hàng yêu cầu bà phải đến ngân hàng mới giải quyết, không thể ủy quyền cho người khác.

ẢNH: CTV

Đến tháng 10.2024, bà Mai đến trực tiếp Ngân hàng Vietcombank chi nhánh Tân Định thì được trả lời không liên lạc được với chủ tài khoản nhận tiền. Và chỉ làm cho bà Mai tờ xác nhận ngày 16.6.2024 bà Mai có chuyển vào tài khoản bà Trần Thu Hương 100 triệu đồng.”Lúc này tiền của tôi trong tài khoản nhận nhầm chưa được rút ra. Ngân hàng không cung cấp địa chỉ, số điện thoại liên lạc vì thông tin khách hàng phải bảo mật”, bà Mai kể.

Bà Mai yêu cầu ngân hàng đến nhà bà Hương để giải quyết thì ngân hàng nói không được phép, và nói rằng tài khoản bà Hương 3 – 4 năm nay không sử dụng nên số điện thoại không liên lạc được. Ngân hàng hướng dẫn bà Mai đến trình báo công an để họ làm việc với ngân hàng thì ngân hàng mới cung cấp thông tin. 

Sau 6 tháng làm việc với Công an Q.3 (cũ), chị Mai tìm được địa chỉ nhà của bà Hương nên đã nhờ công an khu vực đến nhà làm việc với bà Hương. Đến nhà thì người nhà không chịu nói chuyện, báo bà Hương đã đi nước ngoài. 

Bà Mai chia sẻ: “Công an rất tích cực hỗ trợ, ngân hàng nói do khách hàng chuyển sai chứ ngân hàng không sai, không liên lạc được với chủ tài khoản nên không thể xác định 100 triệu đồng đó có phải chuyển nhầm hay không nên ngân hàng không giải quyết trả lại. Hơn 1 năm qua tôi tốn rất nhiều thời gian, công sức để lấy lại tiền của mình nhưng phía ngân hàng không có biện pháp nào để giúp đỡ”.

Người nhận cố tình không trả là chiếm giữ trái phép tài sản

Trước tình huống này, luật sư Hoàng Tư Lượng (thuộc Đoàn luật sư TP.HCM) phân tích, nếu chuyển tiền nhầm vào tài khoản của người khác thì về phía người chuyển nhầm, khi phát hiện giao dịch sai sót cần nhanh chóng liên hệ với ngân hàng đang quản lý tài khoản của người chuyển nhầm để kiểm tra tình trạng của lệnh chuyển nhầm, đồng thời khách hàng cung cấp các bằng chứng liên quan thể hiện việc mình chuyển nhầm để yêu cầu ngân hàng tra soát giao dịch.

“Trường hợp lệnh chuyển tiền chưa được hạch toán/chưa ra khỏi hệ thống thì ngân hàng quản lý tài khoản bên chủ tài khoản chuyển nhầm sẽ tiến hành dừng hạch toán và trả lại lệnh chuyển tiền cho khách hàng hoặc hủy lệnh. Trường hợp lệnh chuyển tiền đã ghi có vào tài khoản người nhận thì phía ngân hàng sẽ hỗ trợ liên hệ với người nhận khi cùng hệ thống”, luật sư Lượng phân tích.

Theo luật sư Lượng, quy trình thủ tục này thường kéo dài 30 ngày làm việc, trường hợp phức tạp có thể kéo dài 45 ngày làm việc. 

Hết thời gian trên mà ngân hàng không giải quyết được thì cung cấp thông tin để bên chuyển nhầm thực hiện các quy trình, thủ tục lấy lại tiền. Nếu người nhận tiền biết và không trả thì ngân hàng sẽ có văn bản thông báo xác nhận việc chuyển nhầm tiền. Khi đó, người chuyển tiền có thể tố cáo người nhận tiền với cơ quan công an hoặc khởi kiện lên tòa án.

Luật sư Lượng nói thêm, khách hàng đã trình báo đến các cơ quan chức năng xem xét xử lý. Theo quy định pháp luật, người được chuyển tiền nhầm phải có nghĩa vụ hoàn trả theo quy định tại điều 579 bộ luật Dân sự; điều 4, điều 15 Nghị định 144/2021/NĐ-CP. 

Việc không trả lại tiền do chủ sở hữu chuyển nhầm là hành vi chiếm giữ tài sản của người khác, người vi phạm có thể bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại điểm đ khoản 2 điều 15 Nghị định 144/2021/NĐ-CP. 

“Theo đó, người vi phạm có thể bị phạt tiền từ 3 đến 5 triệu đồng đối với hành vi chiếm giữ tài sản của người khác. Bên cạnh đó, người vi phạm còn bị áp dụng các hình thức xử phạt bổ sung là tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính đối với hành vi vi phạm; trục xuất người nước ngoài có hành vi vi phạm và biện pháp khắc phục hậu quả là buộc trả lại tài sản do chiếm giữ trái phép đối với hành vi vi phạm”, luật sư Lượng nói.

Trong trường hợp, quá trình cơ quan công an xác minh tin tố giác nếu có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự, người nhận cố tình không trả thì cơ quan điều tra có thể khởi tố vụ án liên quan đến điều tra, truy cứu trách nhiệm hình sự theo điều 176 bộ luật Hình sự về tội “chiếm giữ trái phép tài sản”.

Tuy nhiên, theo luật sư Lượng, hiện tại, do chủ tài khoản không liên hệ được để giải quyết, nên ngân hàng cũng không thể tự động trích ngang số tiền trong tài khoản của người nhận tiền để hoàn trả.

Trong trường hợp này, bên chuyển nhầm buộc phải thực hiện thủ tục khởi kiện để yêu cầu buộc thực hiện nghĩa vụ hoàn trả theo điều 579 bộ luật Dân sự 2015: “Người chiếm hữu, người sử dụng tài sản của người khác mà không có căn cứ pháp luật thì phải hoàn trả cho chủ sở hữu, chủ thể có quyền khác đối với tài sản đó…”.

Luật sư Lượng nhấn mạnh, sau khi có quyết định hoặc bản án có hiệu lực pháp luật về việc hoàn trả số tiền trong tài khoản ngân hàng thì bên chuyển nhầm tiền cung cấp bản án đã có hiệu lực pháp luật cho ngân hàng để nhận lại số tiền mình chuyển nhầm.