Gỡ khó để tổ chức thi thừa phát lại

Hội Thừa phát lại TP.HCM và Hà Nội nói gì ?

Cục Quản lý thi hành án dân sự có văn bản gửi sở Tư pháp các tỉnh, thành phố về việc dự kiến tham mưu Bộ Tư pháp tổ chức kiểm tra kết quả tập sự hành nghề thừa phát lại năm 2025.

ẢNH: Chụp màn hình

Hôm 20.7, Báo Thanh Niên đăng bài Vì sao không tổ chức thi thừa phát lại?. Nội dung phản ánh, rất nhiều người đang rơi vào hoàn cảnh khó khăn bởi phải tốn nhiều tiền hết học nghề thừa phát lại (gần 13 triệu đồng), rồi lại phải học lớp luật sư (gần 40 triệu đồng). Nguyên nhân, chỉ vì chờ mãi vẫn không thấy Bộ Tư pháp tổ chức lớp thi kiểm tra kết quả tập sự hành nghề thừa phát lại, nên họ dù tốn tiền và thời gian tập sự cũng không thể hành nghề.

Cục Quản lý thi hành án dân sự (thuộc Bộ Tư pháp) thừa nhận sau khi Nghị định 08 năm 2020 của Chính phủ có hiệu lực, đến nay Bộ Tư pháp vẫn chưa tổ chức thi kiểm tra tập sự hành nghề thừa phát lại. Một trong những nguyên nhân là do nhu cầu đăng ký các lớp đào tạo, bồi dưỡng nghề thừa phát lại cũng không nhiều, dẫn đến số lượng ít người có nhu cầu tham gia thi kiểm tra tập sự hành nghề thừa phát lại.

Tuy nhiên, khi PV hỏi số lượng ít cụ thể là bao nhiêu, Cục Quản lý thi hành án dân sự trả lời là chưa rõ số liệu, hiện đang khảo sát. Đây là lĩnh vực cục này mới tiếp nhận từ Cục Bổ trợ tư pháp (thuộc Bộ Tư pháp) từ tháng 3.2025.

Trong khi đó, từ năm 2016 đến nay, Học viện Tư pháp đã tổ chức hơn 10 khóa đào tạo nghề thừa phát lại và 4 khóa bồi dưỡng nghề thừa phát lại. Trung bình mỗi năm Học viện Tư pháp tuyển sinh 1 khóa và tổ chức thành 2 lớp (tại Hà Nội và TP.HCM).

Sau khi báo đăng, hôm 23.7, Cục Quản lý thi hành án dân sự có văn bản gửi sở Tư pháp các tỉnh, thành phố về việc dự kiến tham mưu Bộ Tư pháp tổ chức kiểm tra kết quả tập sự hành nghề thừa phát lại năm 2025. Để có cơ sở báo cáo lãnh đạo Bộ Tư pháp ban hành kế hoạch, Cục Quản lý thi hành án dân sự đề nghị các sở Tư pháp cung cấp thông tin về số lượng người đã đăng ký và hoàn thành tập sự hành nghề thừa phát lại tại địa phương.

Về vấn đề trên, ông Lê Mạnh Hùng, Chủ tịch Hội Thừa phát lại TP.HCM, cho biết: “Trong những năm qua, chúng tôi đã liên hệ Cục Bổ trợ tư pháp nhưng được trả lời đang sắp xếp”. Ông Hùng cho rằng Hội Thừa phát lại TP.HCM không thống kê được số người kết thúc tập sự là bao nhiêu, bởi số lượng này do Sở Tư pháp quản lý. Tuy nhiên, căn cứ vào thực tiễn hoạt động của thừa phát lại trong thời gian qua, từ khi thí điểm tại TP.HCM với 5 văn phòng, đến nay TP.HCM đã phát triển được 34 văn phòng thừa phát lại. Cả nước đã có gần 200 văn phòng thừa phát lại đang hoạt động và nhu cầu tuyển dụng thêm thừa phát lại là có thực.

Ông Nguyễn Văn Lạng, Chủ tịch Hội Thừa phát lại TP.Hà Nội, nói thêm tại điểm đ khoản 1 điều 10 Nghị định 08 năm 2020 quy định, người muốn bổ nhiệm thừa phát lại phải có bản sao có chứng thực, hoặc bản chụp kèm bản chính giấy chứng nhận kết quả kiểm tra tập sự hành nghề thừa phát lại để đối chiếu.

“Từ năm 2020 đến nay, Bộ Tư pháp chưa tổ chức một kỳ kiểm tra kết quả tập sự nào. Ước tính có khoảng ngàn người đã tham gia học các lớp đào tạo hoặc bồi dưỡng nghề thừa phát lại do Học viện Tư pháp tổ chức. Nhiều người mong muốn hành nghề nhưng vẫn không có cơ hội”, ông Lạng nói.

Cũng theo ông Lạng, việc này gây không ít thắc mắc cho mọi người, đặc biệt là các thừa phát lại và văn phòng thừa phát lại, trong khi nhu cầu hành nghề này trong xã hội là rất lớn.

“Hội Thừa phát lại TP.Hà Nội tôn trọng nhu cầu của các thừa phát lại, văn phòng thừa phát lại về việc cần thiết khẩn trương bổ nhiệm thêm thừa phát lại để không ngừng phát triển. Chúng tôi sẽ phối hợp chặt chẽ với Cục Quản lý thi hành án dân sự để giúp cơ quan này sớm tổ chức thi kiểm tra tập sự hành nghề thừa phát lại, đáp ứng nhu cầu chính đáng của mọi người”, Chủ tịch Hội Thừa phát lại TP.Hà Nội nói.

Thừa phát lại giảm tải cho tòa, thi hành án dân sự

Theo Nghị định 08 năm 2020 của Chính phủ, thừa phát lại là người có đủ tiêu chuẩn được nhà nước bổ nhiệm để thực hiện tống đạt, lập vi bằng, xác minh điều kiện thi hành án dân sự, tổ chức thi hành án dân sự theo quy định của nghị định này và pháp luật có liên quan.

Luật sư Nguyễn Công Phú (nguyên Phó chánh tòa Kinh tế TAND TP.HCM) chia sẻ: “Theo tôi, đừng vì những lý do không đáng như Báo Thanh Niên đã nêu làm ảnh hưởng đến thủ tục công nhận kết quả đào tạo thừa phát lại. Bởi việc này ảnh hưởng đến đáp ứng nhu cầu của xã hội, cũng như quyền và lợi ích chính đáng của những người đã được đào tạo, đã trải qua thời gian tập sự”.

Ngoại trừ việc tổ chức thi hành án dân sự có nhiều hạn chế do quy định của pháp luật, song hoạt động thừa phát lại trong thời gian qua đã phát huy được vai trò thiết thực của mình, đặc biệt là trong lĩnh vực tống đạt giấy tờ và lập vi bằng.

Trong những năm gần đây, thừa phát lại đã hỗ trợ rất nhiều cho tòa án trong việc thực hiện thủ tục tống đạt văn bản tố tụng của tòa án cho các đương sự. Đây là công việc mà trước đây thư ký tòa án phải rất vất vả làm, nhưng nhiều lúc cũng không xuể.

“Hiện các bên tranh chấp đã nhận biết và sử dụng ngày càng nhiều vi bằng do thừa phát lại lập để ghi nhận sự kiện, hành vi có thật. Mục đích nhằm cung cấp cho tòa án, hoặc hội đồng trọng tài như là chứng cứ trong quá trình tố tụng dân sự, hoặc tố tụng trọng tài”, ông Nguyễn Công Phú nói.

Cũng theo ông Phú, sự ra đời của chế định thừa phát lại là một nhu cầu khách quan của xã hội nhằm giảm tải cho tòa án và thi hành án dân sự, thể chế hóa chủ trương xã hội hóa một số hoạt động của các cơ quan công quyền. Đồng thời, đáp ứng nhu cầu của thực tiễn mà thực tế không có cơ quan, tổ chức nào ngoài thừa phát lại đảm nhận, chẳng hạn như lập vi bằng.

Các cơ quan có liên quan như Bộ Tư pháp, Học viện Tư pháp cần quan tâm hơn nữa đến hoạt động đào tạo thừa phát lại. Trong đó, Bộ Tư pháp cần tạo điều kiện thuận lợi để những người có đủ điều kiện có thể hành nghề thừa phát lại.