Điều gì khiến một lớp silicone mỏng có thể giúp cải thiện tình trạng sẹo? Tất cả bắt đầu từ cơ chế lành thương và vai trò của độ ẩm biểu bì.

Sẹo là kết quả của một quá trình hồi phục tự nhiên của cơ thể sau tổn thương da. Tuy nhiên, không phải lúc nào quá trình này cũng diễn ra một cách lý tưởng. Khi cơ chế lành thương hoạt động quá mức, người bệnh có thể đối diện với những sẹo dày, cứng, ngứa và kém thẩm mỹ – thường gặp nhất là sẹo lồi và sẹo phì đại.
Sẹo hình thành như thế nào?
Quá trình phục hồi sau tổn thương da bao gồm 3 giai đoạn chính:
- Giai đoạn viêm (0-5 ngày): Mạch máu co lại rồi giãn nở để đưa bạch cầu đến “giải quyết” vi khuẩn, dị vật.
- Giai đoạn tăng sinh (5-20 ngày): Tế bào sợi bắt đầu tăng sinh collagen để khép lại vùng da tổn thương.
- Giai đoạn tái cấu trúc (3 tuần – vài tháng): Collagen được tái tổ chức để tạo thành mô sẹo.
Trong quá trình này, nếu có các yếu tố bất lợi như nhiễm trùng, căng kéo cơ học, yếu tố di truyền, đặc biệt là mất nước qua da quá mức (TEWL – Transepidermal Water Loss), cơ thể có thể phản ứng quá đà, dẫn đến sự tích tụ collagen không kiểm soát, gây ra sẹo phì đại hoặc sẹo lồi.

Một nghiên cứu đăng trên Dermatologic Surgery (2002) cho thấy: lớp biểu bì sau lành thương thường mất đi lớp màng lipid bảo vệ, khiến da mất nước nhanh chóng, gây kích hoạt phản ứng viêm cục bộ và rối loạn điều hòa tế bào sợi.
Silicone – lớp màng mô phỏng da sinh học
Miếng dán silicone y tế hoạt động dựa trên một nguyên lý hết sức tự nhiên nhưng hiệu quả: mô phỏng lại chức năng bảo vệ và giữ ẩm của da khỏe mạnh.

Khi được dán lên bề mặt sẹo hoặc vùng da mới hồi phục, silicone y tế tạo ra một lớp màng bán thấm, cho phép oxy đi qua nhưng ngăn cản sự mất nước, đồng thời ngăn chặn các tác nhân kích ứng từ môi trường như bụi, vi khuẩn, ma sát cơ học.
Một số cơ chế đã được ghi nhận:
- Duy trì độ ẩm lý tưởng trên bề mặt sẹo : Silicone hạn chế mất nước qua biểu bì (TEWL) – yếu tố được cho là thúc đẩy viêm mãn tính ở mô sẹo. Môi trường ẩm giúp ức chế hoạt động quá mức của tế bào nguyên bào sợi (fibroblast) – vốn là thủ phạm chính của sự tích tụ collagen không đều.
- Ổn định nhiệt độ và pH vùng da tổn thương: Lớp silicone giúp giữ ổn định nhiệt độ và pH, từ đó hạn chế hiện tượng tăng sinh mạch máu hoặc tân tạo mạch bất thường – những đặc trưng thường thấy ở sẹo lồi đỏ và căng.
- Tăng áp lực nhẹ lên bề mặt sẹo: Áp lực vi mô do miếng dán tạo ra có thể ức chế quá trình tăng sinh collagen không kiểm soát, tương tự như nguyên lý của các băng ép áp lực trong quản lý sẹo bỏng.
- Ngăn ma sát và các kích ứng cơ học: Vùng sẹo thường xuyên bị cọ xát bởi quần áo, nếp gấp da, tư thế ngủ… có thể làm trầm trọng thêm viêm cục bộ. Silicone đóng vai trò như một lớp đệm giảm ma sát, giảm nguy cơ kích ứng.
- Làm mềm mô sẹo và cải thiện màu sắc: Qua thời gian sử dụng liên tục, mô sẹo dưới lớp silicone dần trở nên mềm hơn, giảm độ dày và giảm đỏ, nhờ cải thiện tuần hoàn cục bộ và giảm căng cơ học tại chỗ.
Khi nào nên bắt đầu sử dụng miếng dán silicone?
Thời điểm lý tưởng để sử dụng silicone là khi vết thương đã hoàn toàn lành da (tức không còn tiết dịch hay bong vảy), thường sau 14 – 21 ngày kể từ phẫu thuật hoặc chấn thương.
Sử dụng càng sớm trong giai đoạn tái cấu trúc da càng giúp ngăn ngừa sự phát triển bất thường của mô sẹo. Trong nhiều tài liệu, thời gian sử dụng tối ưu là từ 8-12 giờ mỗi ngày, kéo dài ít nhất 2-3 tháng và có thể lên tới 6 tháng đối với vết mổ lớn hoặc sâu.
Silicone y tế trên thế giới và tại Việt Nam
Miếng dán silicone đã được FDA Hoa Kỳ và CE châu Âu chứng nhận là thiết bị y tế loại I, được khuyến nghị sử dụng rộng rãi tại Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc và nhiều quốc gia EU. Trên thế giới, các bệnh viện chuyên khoa bỏng, phẫu thuật và da liễu cũng đã đưa silicone vào phác đồ kiểm soát sẹo, nhờ tính an toàn và hiệu quả đã được chứng minh qua nhiều nghiên cứu lâm sàng.

Tại Việt Nam, nhiều sản phẩm silicone y tế nhập khẩu chính hãng đã có mặt trên thị trường, trong đó có dòng sản phẩm Scar FX Silicone Sheeting – một giải pháp hỗ trợ quản lý sẹo đến từ thương hiệu Rejuvaskin (Hoa Kỳ).
Scar FX Silicone Sheeting – giải pháp chăm sóc sẹo chủ động tại nhà
Scar FX là miếng dán silicone y tế, thiết kế mềm mại, có độ bám dính tự nhiên, có thể tái sử dụng nhiều lần. Sản phẩm được phát triển chuyên biệt nhằm hỗ trợ làm mềm, làm phẳng sẹo lồi – phì đại và cải thiện màu sắc mô sẹo theo thời gian.

Một số ưu điểm nổi bật của Scar FX:
- Dạng tấm silicone mềm, tự dính, không chứa thuốc
- Độ mỏng lý tưởng (~1.0 mm), thích hợp cho nhiều vùng cơ thể (ngực, bụng, cánh tay, mặt…)
- Có thể tái sử dụng từ 30-45 lần nếu được vệ sinh đúng cách
- Scar FX hiện có nhiều kích thước để phù hợp với từng vị trí sẹo, bao gồm cả dạng hình tròn, hình chữ nhật và miếng cắt theo yêu cầu.
Hướng đi bền vững cho việc kiểm soát sẹo
Quản lý sẹo hiệu quả không đồng nghĩa với việc “xóa sẹo hoàn toàn” mà là hạn chế tối đa sự hình thành mô sẹo bất thường, đồng thời cải thiện cảm giác, màu sắc và độ đàn hồi của da. Trong đó, các giải pháp giữ ẩm, bảo vệ da, chống viêm không xâm lấn như silicone y tế đang trở thành hướng tiếp cận thực tế và an toàn cho cộng đồng.
Việc sử dụng đúng thời điểm, đúng cách, kết hợp cùng các thói quen chăm sóc da khoa học – như chống nắng, giữ ẩm và hạn chế tác động cơ học – sẽ là yếu tố then chốt trong hành trình ngăn ngừa và kiểm soát sẹo một cách chủ động, lâu dài và hiệu quả.
📌 Bài viết này được đóng góp bởi người dùng và bản quyền thuộc về người dùng đã xây dựng bài viết. Bản quyền thuộc về tác giả gốc và chỉ dùng cho mục đích học tập và giao tiếp. Nếu có bất kỳ vi phạm nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi để xóa nó.