Lượng xăng E10 bán ra đang tăng dần

Bán thử nghiệm, mua “THÍ ĐIỂM”

Giá bán lẻ xăng E10 được niêm yết là 19.600 đồng/lít, rẻ hơn khoảng 240 đồng/lít so với giá xăng không chì (xăng khoáng) RON 95-III hiện hành. Quan sát tại một số cửa hàng xăng dầu của Petrolimex khu vực TP.HCM, đa số người vào vẫn đổ xăng RON 95- III như thói quen. “Xăng E10 là loại xăng sạch nhưng ngay cả đơn vị bán cũng mới thí điểm. Một mặt hàng mới cho dù được quảng bá tốt thế nào đi nữa, cũng cần có thời gian. Thế nên tôi cũng chờ thêm xem thế nào đã”, anh Nguyễn Thế Hùng vào đổ xăng cho chiếc ô tô của mình tại cửa hàng xăng Petrolimex trên đường Trần Hưng Đạo (P.Chợ Quán, TP.HCM) trưa 3.8 trả lời PV Thanh Niên khi được hỏi tại sao không dùng xăng sinh học E10.

ẢNH: NHẬT THỊNH

Tương tự, tại cửa hàng xăng Petrolimex trên đường Lý Thường Kiệt (P.Phú Thọ, TP.HCM), chị Phương Huyền nhìn chăm chú vào bảng giá xăng E10, cho biết: “Mình từng dùng xăng E5 một thời gian với xe gắn máy đời cũ hiệu Attila, sau đổi xe đời mới và chuyển hẳn sang mua xăng RON95. Lý do là xăng E5 RON92 không còn phù hợp với xe mới. Nay xăng E10 chuẩn euro 3 có thể phù hợp với xe hiện tại, nhưng chờ thời gian xem thế nào. Nếu tốt, sẽ chuyển sang dùng loại xăng thân thiện môi trường này”.

Khảo sát bỏ túi với nhiều người cho thấy đa số đều muốn ưu tiên xăng sinh học để bảo vệ môi trường nhưng vẫn có tâm lý dè dặt. Nhóm đổ xăng sinh học nhiều nhất, theo quan sát của PV Thanh Niên là tài xế chạy xe công nghệ vì “giá rẻ hơn”. Anh Hoàng Nhật Hào, lái xe công nghệ, cho hay hôm qua (3.8) là lần thứ 2 anh mua xăng E10. “Nghe quảng cáo thì thấy giá rẻ hơn xăng khoáng, lại là sản phẩm thân thiện với môi trường. Nghề của mình là tiêu tốn xăng nhiều nhất, nếu không thử nghiệm xem tốt không thì ai thử nghiệm cho mình? Tôi chạy thử xem thế nào, nếu sau này thấy máy xe chạy không êm hoặc không ổn như loại xăng khoáng thì đổi lại. Trước mắt, mua thử lần 1 ngay ngày 1.8, chạy thấy được. Người bán thí điểm thì người mua cũng thí điểm xem thế nào thôi”, anh Hào cười nói.

Thực tế, lượng xăng E10 bán ra còn khá khiêm tốn nhưng đang tăng dần. Một cửa hàng xăng dầu Petrolimex tại P.Sài Gòn cho hay một ngày, cửa hàng bán ra tới 30.000 lít xăng nhưng trong ngày 1.8, xăng E10 bán hơn 1.000 lít, chiếm chưa tới 5% tổng lượng bán ra. Những ngày tiếp theo, tại một số cửa hàng xăng dầu trong khu vực TP.HCM, sản lượng xăng E10 bán ra tăng dần từ 1.000 lít, lên 2.000 lít/ngày vào dịp cuối tuần.

Tâm lý người tiêu dùng là thách thức lớn nhất

Theo đại diện Công ty Xăng dầu khu vực II (Petrolimex Saigon), do rơi vào 2 ngày cuối tuần, nên doanh nghiệp chưa có số liệu tổng hợp bán ra từ các cửa hàng một cách đầy đủ. Thường công ty sẽ đợi thời gian ổn định mới tiến hành thống kê để biết số trung bình, từ đó có đánh giá chính xác hơn. Tuy nhiên, trong những ngày đầu bán xăng sinh học E10 đã ghi nhận tín hiệu tích cực từ người tiêu dùng, sản lượng cũng đang tăng dần sau ngày đầu mở bán. “Về sản lượng chuẩn bị thì năng lực pha chế và xuất cấp của Tổng kho Xăng dầu Nhà Bè có thể đáp ứng tốt nhu cầu. Đảm bảo nguồn hàng ổn định tại 36 cửa hàng nếu người dân ủng hộ mặt hàng xăng mới này”, đại diện Petrolimex Saigon thông tin.

Các đại lý kinh doanh bán lẻ xăng dầu cho biết trung bình một trụ bơm xăng phải nhập về khoảng 10.000 lít cho một lần. Từ ngày 1.8, 36 cửa hàng xăng dầu ở TP.HCM triển khai bán mặt hàng xăng E10, đồng nghĩa phải có sản lượng đủ 360.000 lít trong ngày đầu để cung ứng cho các cửa hàng này. “Đó là con số cung ứng buộc phải có, số bán ra có thể thấp hơn do người tiêu dùng chưa quen”, một doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu lớn phía nam cho hay.

Tại 2 thành phố phía bắc, theo Tổng công ty Dầu VN (PVOil), trong ngày đầu mở bán thí điểm xăng sinh học E10 tại 6 cửa hàng xăng dầu ở Hà Nội và Hải Phòng, tổng sản lượng các cửa hàng này bán ra gần 10.000 lít. Trong đó, tiêu thụ tại Hà Nội trong ngày đầu tháng 8 là 6.279 lít. Bán ra mạnh nhất là cửa hàng xăng dầu Nghĩa Tân (P.Nghĩa Đô) với 3.092 lít; cửa hàng xăng dầu Châu Can ở xã Chuyên Mỹ có sản lượng bán ra thấp nhất với 296 lít. Tại TP.Hải Phòng, chỉ có 2 cửa hàng đang được thí điểm bán xăng E10, song sản lượng ghi nhận cũng khá lớn với 3.400 lít, trong đó cửa hàng xăng dầu Thành Tô (P.Hải An) bán 1.200 lít và cửa hàng xăng dầu Tân Dương (P.Thủy Nguyên) bán được 2.200 lít.

Theo chuyên gia kinh tế, PGS-TS Ngô Trí Long, hiện VN có 6 nhà máy sản xuất ethanol đạt chuẩn dùng cho pha chế xăng sinh học với tổng công suất khoảng 750.000 – 800.000 m³/năm. Trong đó, 3 nhà máy lớn gồm Ethanol Dung Quất, Ethanol Bình Phước và Ethanol Đồng Nai có khả năng đáp ứng đủ nhu cầu ethanol nếu thay thế hoàn toàn xăng RON95 bằng E10. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp như Petrolimex, PVOil đã đầu tư hệ thống trộn, phân phối xăng sinh học E5 từ năm 2018. Nghĩa là hạ tầng kỹ thuật và logistics cho xăng E10 đã cơ bản sẵn sàng.

Tuy nhiên, vẫn còn những điểm nghẽn cần giải quyết. Đặc biệt, tâm lý người tiêu dùng là thách thức lớn nhất. “Dù xăng E5 RON92 đã được sử dụng phổ biến nhưng người tiêu dùng vẫn chưa hoàn toàn tin tưởng vào E10, đặc biệt khi so sánh với xăng RON95. Một bộ phận người dân lo ngại E10 làm giảm công suất động cơ, ảnh hưởng đến tuổi thọ xe hoặc gây ăn mòn hệ thống nhiên liệu, dù các nghiên cứu đã chứng minh điều ngược lại nếu dùng đúng chuẩn kỹ thuật. Nguyên nhân một phần đến từ thiếu thông tin minh bạch, truyền thông chưa hiệu quả và tâm lý cho rằng xăng “nguyên chất” tốt hơn xăng pha. Vì vậy, để thúc đẩy E10, cần có chiến dịch truyền thông mạnh mẽ dựa trên bằng chứng khoa học và minh bạch chất lượng. Bên cạnh đó, hệ sinh thái sản xuất, phân phối trong nước còn manh mún. Hiện mới chỉ có 2 nhà máy sản xuất ethanol đang hoạt động ổn định là Dung Quất và Bình Phước. Hệ thống phân phối chưa phủ đều tại các tỉnh miền Bắc và miền Trung. Chính sách hỗ trợ chưa đồng bộ. Giá bán E10 chưa có ưu đãi rõ rệt so với RON95, chưa tạo động lực chuyển đổi từ người tiêu dùng. Chính sách khuyến khích đầu tư sản xuất ethanol, phân phối xăng sinh học cũng chưa đủ mạnh”, ông Long nói.

Từ đó, PGS-TS Ngô Trí Long đề nghị để triển khai xăng E10 hiệu quả, VN có thể học tập những kinh nghiệm từ quốc tế như Brazil, điển hình toàn cầu về thành công với xăng sinh học. Thứ 2, Chính phủ cần sớm ban hành lộ trình thay thế dần xăng RON95 bằng E10 với thời gian cụ thể, kèm theo tiêu chuẩn kỹ thuật bắt buộc. Song song đó, cần điều chỉnh chính sách thuế, phí để bảo đảm giá xăng E10 luôn hấp dẫn hơn xăng khoáng, phản ánh đúng chi phí xã hội và môi trường của mỗi loại nhiên liệu. Cùng với đó là ưu đãi tài chính và tín dụng xanh cho ethanol nội địa; đầu tư nâng cấp hệ thống kho, bồn, trạm phối trộn ethanol tại các đầu mối xăng dầu lớn; xây dựng liên kết giữa nông dân, doanh nghiệp, nhà nước. Có như vậy, xăng sinh học sẽ dần dần đi vào cuộc sống. “Xăng E10 không đơn thuần là một loại nhiên liệu thay thế. Nó là bước đi chiến lược trong tiến trình chuyển dịch năng lượng của VN, từ phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch nhập khẩu sang một mô hình năng lượng tuần hoàn, bền vững và tự chủ hơn”, PGS-TS Ngô Trí Long nhấn mạnh thêm.