Doanh nghiệp vẫn kỳ vọng thuế đối ứng từ Mỹ sẽ giảm

Mỹ áp thuế đối ứng 20% với VN

Bộ Công thương cho biết sáng 1.8 (giờ VN), Mỹ đã công bố sắc lệnh của Tổng thống Donald Trump về việc điều chỉnh mức thuế đối ứng cho 69 nước và vùng lãnh thổ được liệt kê. Trong đó, mức thuế đối ứng dành cho VN giảm từ 46% xuống còn 20%.

Trước đó, hồi đầu tháng 4, Tổng thống Trump công bố thuế đối ứng cho hàng hóa VN là 46% nhưng sau đó đã hoãn áp dụng để hai bên tiến hành đàm phán. Ngày 12.4, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký Quyết định số 753/QĐ-TTg thành lập đoàn đàm phán Chính phủ về các vấn đề thương mại với Mỹ. Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên được giao làm Trưởng đoàn đàm phán. Thành viên đoàn đàm phán gồm lãnh đạo các bộ, cơ quan: Tài chính, NN-MT, KH-CN, Ngoại giao, Ngân hàng Nhà nước, Nội vụ và Đại sứ VN tại Mỹ.

Ảnh: Đào Ngọc Thạch

Từ cuối tháng 4, VN và Mỹ đã tổ chức nhiều phiên đàm phán thương mại đối ứng ở cả cấp kỹ thuật và cấp bộ trưởng, tập trung thảo luận và đạt được nhiều tiến bộ trong các vấn đề như thuế quan, quy tắc xuất xứ, hải quan, nông nghiệp, các biện pháp phi thuế quan, thương mại số, dịch vụ và đầu tư, sở hữu trí tuệ, phát triển bền vững, chuỗi cung ứng, hợp tác thương mại…

Theo số liệu của Hải quan Mỹ, năm 2024, trao đổi thương mại hai chiều VN – Mỹ đạt 149,7 tỉ USD, trong đó VN xuất khẩu 136,6 tỉ USD và nhập khẩu 13,1 tỉ USD. Thặng dư thương mại của VN với Mỹ là 123,5 tỉ USD, xếp thứ 3 (sau Trung Quốc, Mexico) trong số các nước có thặng dư thương mại lớn nhất với Mỹ.

Trong 5 tháng đầu năm nay, trao đổi thương mại hai chiều VN – Mỹ đạt 77,4 tỉ USD, tăng 36,5% so với cùng kỳ năm 2024, trong đó VN xuất khẩu 71,7 tỉ USD (tăng 37,3% so với cùng kỳ năm 2024) và nhập khẩu 5,7 tỉ USD (tăng 30,7% so với cùng kỳ năm 2024). Thặng dư thương mại của VN với Mỹ là 64,8 tỉ USD (tăng 29% so với cùng kỳ năm 2024), xếp thứ 4 (sau Trung Quốc, Mexico và Iceland) trong số các nước có thặng dư thương mại lớn nhất với Mỹ.

Cũng theo Bộ Công thương, trong thời gian tới, hai bên sẽ tiếp tục thảo luận và triển khai các công việc tiếp theo hướng đến hoàn thành thỏa thuận về thương mại đối ứng trên nguyên tắc cởi mở, xây dựng, bình đẳng, tôn trọng độc lập, tự chủ, thể chế chính trị, cùng có lợi và cân nhắc tới trình độ phát triển của nhau. Hai bên sẽ nỗ lực thúc đẩy quan hệ kinh tế, thương mại và đầu tư ổn định, hài hòa lợi ích, tương xứng với mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện VN – Mỹ.

Ảnh: Ngọc Thắng

Hàng hóa VN vẫn có lợi thế

Trao đổi với Thanh Niên sau khi mức thuế đối ứng mới được công bố, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu (XK) cho biết vẫn chờ thêm thông tin chính thức về các diễn biến tiếp theo đối với hàng hóa nhập khẩu vào thị trường Mỹ. Ông Phạm Xuân Hồng, Chủ tịch Hội Dệt may Thêu đan TP.HCM, đánh giá nếu mức thuế theo sắc lệnh vừa công bố chính thức được áp dụng thì cũng chưa quá lo cho hàng dệt may VN dù vẫn có thể sẽ tác động đến sức tiêu thụ chung ở thị trường Mỹ. Hiện nay, hàng VN vào thị trường Mỹ chỉ đứng sau Trung Quốc trong khi sản phẩm của nước này phải chịu mức thuế cao hơn, đến 30%. Quốc gia có thị phần tại Mỹ ngay sau VN là Bangladesh thì cũng bị áp thuế đối ứng 20%, ngang bằng chúng ta. Bangladesh được xem là có chi phí thấp hơn nhưng VN có lợi thế hơn về mức độ ổn định, an toàn của kinh tế xã hội. Đồng thời, lực lượng lao động ngành may của VN có tay nghề kỹ thuật cao, năng suất hơn. Vì vậy, VN vẫn duy trì được các lợi thế của mình. Ông chia sẻ thêm: các doanh nghiệp dệt may hiện vẫn tiếp tục theo dõi thị trường vì những đối tác, khách hàng từ Mỹ nhưng cũng chưa có thông tin gì nhiều hơn.

Ông Trần Quốc Mạnh, Tổng giám đốc Công ty cổ phần sản xuất Thương mại Sài Gòn (SADACO), nhận định: Hiện nay sản phẩm gỗ của VN bán vào thị trường Mỹ chịu thuế từ 0 – 5%. Nếu bị áp thêm thuế đối ứng 20% nói chung thì sẽ tác động đến số lượng bán ra bởi người tiêu dùng sẽ khó chấp nhận mức giá tăng quá cao. Trường hợp sức mua giảm, có thể nhà nhập khẩu sẽ yêu cầu phía sản xuất là doanh nghiệp VN cùng chia sẻ mức thuế này thì nhiều đơn vị sẽ gặp khó khăn do giá các đơn hàng XK thời gian qua cũng đã sụt giảm. Tuy nhiên, xét về khía cạnh chung thì hàng đồ gỗ VN có sức cạnh tranh khá tốt với các nước. Sản phẩm gỗ nội thất của VN bán vào thị trường Mỹ chỉ đứng sau Trung Quốc, thậm chí có năm còn vượt qua. 

Vì vậy, nếu chỉ xét về tác động của chính sách thuế đối ứng thì doanh nghiệp trong nước vẫn tự tin có đơn hàng. Nhưng quan trọng là chính sách thuế có thể làm tăng giá bán tại thị trường Mỹ khiến người tiêu dùng giảm chi tiêu, sức mua xuống thấp. “Hiện nay doanh nghiệp ngành gỗ cũng kỳ vọng thị trường sẽ khả quan hơn. Trong đó chủ yếu là khi chính sách thuế đã trở nên ổn định, người tiêu dùng Mỹ cũng sẽ dần dần chấp nhận với mặt bằng giá mới và thị trường tiêu thụ ổn định trở lại. Chúng tôi cũng kỳ vọng những cuộc đàm phán cấp cao của VN với Mỹ vẫn sẽ tiếp tục và mức thuế sẽ có diễn biến thuận lợi hơn”, ông Trần Quốc Mạnh chia sẻ.

Tin tưởng mức thuế sẽ được thay đổi tích cực

Theo phân tích nhanh từ TS Hồ Quốc Lực, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Thực phẩm Sao Ta, thuế đối ứng do Mỹ công bố sẽ có tác động khác nhau với từng ngành hàng, tùy sản phẩm. Chẳng hạn với ngành tôm, hiện Ấn Độ đang dẫn đầu thị phần tại thị trường Mỹ với sản phẩm chủ lực là tôm chế biến. Mức thuế đối ứng vừa công bố dành cho sản phẩm Ấn Độ nhập khẩu vào Mỹ là 25% (chưa kể các mức thuế như chống bán phá giá, thuế chống trợ cấp mà tôm Ấn Độ đang chịu) đều cao hơn các quốc gia cạnh tranh về mặt hàng này là Ecuador và VN. Như vậy ngành tôm của Ấn Độ bị ảnh hưởng nhiều hơn. 

Trong khi đó, Ecuador chủ yếu bán vào Mỹ sản phẩm tôm thương phẩm hoặc bán thành phẩm và không có thế mạnh về chế biến. Khả năng chuyển sang chế biến tôm để XK vào Mỹ, gia tăng thị phần của Ecuador nếu có cũng diễn ra sau một thời gian dài bởi nước này bị thiếu hụt lao động trầm trọng. Đồng thời việc chuyển sang chế biến tôm trong khi nguồn tôm thương phẩm của Ecuador quá lớn cũng không phải là giải pháp hiệu quả. Như vậy nếu thị phần của Ấn Độ sụt giảm thì có thể một phần nào đó đơn hàng sẽ được chuyển sang VN khi các doanh nghiệp cũng đã có lợi thế về sản phẩm chế biến.

“VN với Mỹ đã có quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện và đã có những chuyển biến tích cực trong giai đoạn đàm phán thuế đối ứng vừa qua. Nhiều thông tin cũng cho thấy Mỹ sẽ có chính sách thuế riêng đối với từng ngành hàng cụ thể. Trong đó những ngành hàng có xuất xứ VN với tỷ lệ cao thì khả năng bị áp thuế sẽ thấp hơn cả mức công bố chung cho cả nước. Tôi có lòng tin lớn rằng thuế đối ứng với sản phẩm tôm sẽ thấp hơn mức đã công bố của VN vì tỷ lệ xuất xứ có thể nói là 100% của VN”, TS Hồ Quốc Lực nhấn mạnh.

Bản thân ông Phạm Xuân Hồng cũng cho rằng có thể mức thuế đối ứng vừa được công bố chưa phải là “chốt” cuối cùng. Trong thời gian tới, ông kỳ vọng và tin rằng mức thuế của VN sẽ còn được giảm hơn. Hiện nay, quan hệ giữa VN với Mỹ đã có nhiều thay đổi tích cực. Hơn nữa, các doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng cũng tích cực hợp tác với khách hàng từ Mỹ hay đàm phán cấp cao từ Chính phủ cũng cho thấy những thông tin khả quan. Quan trọng là bản thân các doanh nghiệp vẫn tiếp tục quan sát thị trường và có những chính sách đối ứng cụ thể.