Vấn đề nên có một hay nhiều bộ sách giáo khoa; nội dung một số môn học cần thay đổi như thế nào đã được cử tri kiến nghị với Bộ GD-ĐT trong bối cảnh sáp nhập tỉnh, thành. Bộ GD-ĐT và các chuyên gia cũng nêu quan điểm về vấn đề này.
CẦN MỘT BỘ SGK DÙNG CHUNG VÌ SÁP NHẬP TỈNH ?
Trong kiến nghị gửi trước kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, cử tri tỉnh Hưng Yên phản ánh: Sau khi các tỉnh được sáp nhập sẽ có một bộ phận lớn học sinh (HS) các cấp di chuyển chỗ ở, xin chuyển trường đến nơi ở mới theo bố mẹ. Tuy nhiên, nếu không chuyển trường vào đầu năm học sẽ có khó khăn, bất cập vì theo quy định của Bộ GD-ĐT, việc lựa chọn sách giáo khoa (SGK) trong cơ sở giáo dục phổ thông thì mỗi cơ sở giáo dục sẽ được chọn một bộ SGK để giảng dạy trong năm học đó. Vì vậy, cử tri đề nghị Bộ GD-ĐT có bộ SGK chung áp dụng cho HS trên cả nước để phù hợp với điều kiện thực tế – xã hội hiện nay.
Phụ huynh mua sách giáo khoa chuẩn bị cho con vào năm học mới
ẢNH: ĐÀO NGỌC THẠCH
Trả lời về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn dẫn một loạt văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến quy định một chương trình, nhiều bộ SGK, như: Nghị quyết 88 của Quốc hội quy định: Chương trình GDPT quy định những yêu cầu về phẩm chất và năng lực của HS cần đạt được sau mỗi cấp học, những lĩnh vực và nội dung giáo dục bắt buộc đối với tất cả HS trên phạm vi toàn quốc. Luật Giáo dục năm 2019 quy định: “Chương trình GDPT phải bảo đảm các quy định yêu cầu về phẩm chất và năng lực của HS cần đạt được sau mỗi cấp học, nội dung giáo dục bắt buộc đối với tất cả HS cả nước; SGK cụ thể hóa các yêu cầu của chương trình GDPT về nội dung giáo dục, yêu cầu về phẩm chất và năng lực học sinh; định hướng về phương pháp giáo dục và cách thức kiểm tra, đánh giá chất lượng giáo dục và thực hiện xã hội hóa việc biên soạn SGK; có một số SGK cho mỗi môn học”. Bộ Chính trị đã có Kết luận số 91 tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 29 của Ban Chấp hành T.Ư khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện GD-ĐT, trong đó “tiếp tục hoàn thiện và triển khai thực hiện có hiệu quả chương trình GDPT mới…, thực hiện một chương trình GDPT thống nhất cả nước, mỗi môn học có một hoặc một số SGK và xã hội hóa việc biên soạn SGK”.
Cũng theo Bộ trưởng Bộ GD-ĐT, từ năm học 2020 – 2021, bộ này đã triển khai thực hiện chương trình, SGK mới theo quy định của luật Giáo dục 2019 và các nhà trường đã tổ chức thực hiện, bước đầu mang lại hiệu quả. Chương trình GDPT 2018 đã quy định chi tiết nội dung, yêu cầu cần đạt đối với từng nội dung giáo dục. SGK chỉ khác nhau ở ngữ liệu, cách thức thể hiện và phương pháp dạy học đối với từng nội dung, còn vẫn phải đáp ứng yêu cầu cần đạt của chương trình. Do đó, khi HS dùng SGK khác nhau cũng không bị ảnh hưởng về nội dung kiến thức và yêu cầu cần đạt. SGK được biên soạn để sử dụng lâu dài, nhiều lần.
“Như vậy, việc dạy và học tại các cơ sở giáo dục phổ thông khác nhau đều được thực hiện theo yêu cầu cần đạt của môn học và thống nhất trên phạm vi toàn quốc. SGK là học liệu để tổ chức dạy và học, nguồn học liệu phong phú, đa dạng sẽ hỗ trợ tốt cho quá trình giảng dạy và học tập”,
Bộ trưởng Bộ GD-ĐT khẳng định và cho biết sẽ tiếp tục chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra, đánh giá và thi, đồng thời rà soát, đánh giá thực trạng và chất lượng tổ chức thực hiện tại các địa phương, nhà trường, lắng nghe ý kiến phản biện, góp ý của cử tri để tăng cường các giải pháp chỉ đạo trong thời gian tới.
CẦN HIỂU ĐÚNG VỀ VAI TRÒ CỦA SGK
Trước đó, vào tháng 12.2024, trong đánh giá sau 5 năm thực hiện mô hình một chương trình, nhiều bộ SGK, Bộ GD-ĐT cũng nêu nhiều thông tin lạc quan. Báo cáo của Bộ GD-ĐT cho biết, công tác xã hội hóa biên soạn SGK thu hút được số lượng tổng chủ biên, chủ biên và tác giả đông đảo, tổng số 2.656 tác giả, gấp 3 lần số tác giả tham gia biên soạn SGK theo Chương trình GDPT năm 2006. Các môn học, hoạt động giáo dục đều có SGK được biên soạn theo hình thức xã hội hóa.
Đại diện lãnh đạo các sở GD-ĐT cũng đánh giá, việc tổ chức dạy và học đối với mô hình một chương trình, nhiều SGK đã mở ra nhiều hướng tiếp cận các nội dung giảng dạy cho giáo viên (GV) và HS, tạo điều kiện để GV phát huy tính chủ động, sáng tạo trong giảng dạy và kiểm tra, đánh giá. GV và HS có nhiều lựa chọn trong việc chọn SGK trong quá trình học tập để đảm bảo phù hợp với điều kiện địa phương và gia đình.
Tuy nhiên, nhiều ý kiến cũng chỉ ra rằng để vận hành nhiều bộ SGK cần có những thay đổi tích cực hơn, trong đó phải thay đổi quan niệm cố hữu, coi SGK là pháp lệnh như trước. Việc kỳ thi tốt nghiệp THPT đầu tiên theo Chương trình GDPT 2018 ra đề thi không bám vào bất cứ cuốn SGK nào cũng là “thông điệp” cho thấy nhà trường không nên phụ thuộc vào SGK trong quá trình dạy học.
Một chuyên gia tham gia biên soạn chương trình SGK hiện hành cho rằng: “Không có phương án nào là hoàn hảo. Một chương trình, nhiều SGK cũng không phải không có những hạn chế bất cập, nhưng phương án ấy đáp ứng được nhiều hơn những đòi hỏi của đất nước trong thời kỳ mới, phù hợp với xu thế quốc tế… Những bất cập và hạn chế của phương án này cần khắc phục dần, bằng nhiều cách và từ nhiều phía, nhiều người… Sai chỗ nào thì chỉ ra và tìm cách khắc phục chỗ ấy, chứ không phải chỉ vì 1 con sâu trên cành không bắt được bèn chặt cả cái cây đi”.
Thí sinh thi tốt nghiệp THPT 2025, kỳ thi lần đầu tiên theo Chương trình GDPT mới: một chương trình, nhiều bộ sách giáo khoa
ảnh: Ngọc Dương
SỬA SGK SAU SÁP NHẬP THẾ NÀO ?
Theo phản ánh của cử tri, sau khi thực hiện Nghị quyết số 60, VN còn 34 tỉnh, TP. Do đó, đề nghị Bộ GD-ĐT điều chỉnh, bổ sung nội dung một số môn học như lịch sử, địa lý… trong chương trình GDPT cho phù hợp với thực tế khi sáp nhập tỉnh để HS, GV thuận lợi hơn khi dạy và học.
Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết: Bộ GD-ĐT đã tổ chức rà soát, đối chiếu với việc thực hiện sắp xếp lại đơn vị hành chính các cấp, xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, đưa ra các nội dung cần thiết phải sửa đổi, bổ sung. Kết quả, môn lịch sử, địa lý, giáo dục kinh tế và pháp luật cần điều chỉnh. Hội đồng chuyên gia các môn học đã đưa ra các nội dung cần sửa đổi, bổ sung để phù hợp với việc thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính các cấp, xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp. Bộ GD-ĐT sẽ ban hành các nội dung sửa đổi chương trình một số môn học, hoạt động giáo dục trong thời gian sớm nhất.
PGS-TS Nguyễn Văn Tùng, thành viên Hội đồng thành viên Nhà xuất bản Giáo dục VN, cho biết: NXB đã chỉ đạo rà soát kiến thức, số liệu, địa danh, bản đồ, biểu đồ, thông tin KT-XH, liên quan đến thay đổi địa giới hành chính và chính quyền 2 cấp, báo cáo Bộ GD-ĐT xin ý kiến chỉ đạo để sửa chữa. Tiếp theo, Nhà xuất bản Giáo dục VN sẽ sửa SGK, trình Bộ GD-ĐT thẩm định.
Ông Tùng cho biết thêm, sẽ hạn chế thấp nhất việc sửa chữa nội dung của SGK. Trong thời gian chờ đợi SGK được sửa chữa, GV và HS sẽ tiếp tục sử dụng SGK hiện hành. Bộ GD-ĐT sẽ có hướng dẫn về việc này; tinh thần là nhà trường, các thầy cô giáo sẽ chủ động trong việc điều chỉnh ngữ liệu, nội dung bài học, chủ đề dạy học trên cơ sở phù hợp với thực tiễn địa phương và chính quyền 2 cấp.
Bố trí chỗ học khi HS tăng ở các trung tâm hành chính mới
Cử tri cũng kiến nghị Bộ GD-ĐT phối hợp với các địa phương có giải pháp bố trí đủ điều kiện trường, lớp để tiếp nhận số HS tăng thêm tại các đơn vị trung tâm hành chính mới.
Dẫn các văn bản đã ban hành trước đó liên quan đến nội dung này, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT cho biết đã đề nghị các sở GD-ĐT hướng dẫn các cơ sở giáo dục tổ chức tuyển sinh theo hướng linh hoạt, nhằm bảo đảm quyền lợi được học tập của HS, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho HS được học tập phù hợp với tình hình thực tế địa phương. Tuyển sinh cấp THPT không giới hạn theo địa giới hành chính; tuyển sinh mầm non, tuyển sinh đầu cấp tiểu học và THCS không giới hạn theo địa giới hành chính cấp xã.
Trong trường hợp cần thiết, thành lập tổ phản ứng nhanh để kịp thời hỗ trợ các nhà trường, gia đình và HS gặp khó khăn, vướng mắc trong tuyển sinh.
📌 Bài viết này được đóng góp bởi người dùng và bản quyền thuộc về người dùng đã xây dựng bài viết. Bản quyền thuộc về tác giả gốc và chỉ dùng cho mục đích học tập và giao tiếp. Nếu có bất kỳ vi phạm nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi để xóa nó.
