Mất hơn 70 năm để giải mã chất cặn trong bình cổ hơn 2.500 năm tuổi

Cách đây 71 năm, các nhà khảo cổ đã phát hiện một ngôi đền ngầm có niên đại 2.500 năm ở miền nam nước Ý. Bên trong, họ tìm thấy 8 chiếc bình bằng đồng chứa đầy một chất cặn dính màu nâu cam bí ẩn.

Mãi đến nay, nhóm khoa học mới có thể áp dụng công nghệ phân tích thành phần và đã xác định chất cặn nói trên thực chất là mật ong.

ẢNH: ĐẠI HỌC OXFORD

Theo Smithsonian Magazine ngày 1.8, các nhà khoa học từ thập niên 1950 – 1980 đã tiến hành thí nghiệm để xác định thành phần trong bình. Ban đầu, họ đã cho rằng đây là mật ong, song các thử nghiệm lại cho ra kết quả khác. Sau cùng, giới khoa học khi đó kết luận những chiếc bình cổ chứa mỡ động vật hoặc thực vật đã bị nhiễm phấn hoa và các bộ phận của côn trùng.

Khi những chiếc bình được đưa đến bảo tàng Ashmolean, thuộc Đại học Oxford (Anh) để trưng bày trong buổi triển lãm năm 2019, các nhà khoa học đã quyết định nghiên cứu lại thành phần trong bình. Họ sử dụng nhiều phương pháp khác nhau để hiểu thành phần hóa học của chất này, sau đó so sánh kết quả đó với các mẫu mật ong và tổ ong hiện đại từ Hy Lạp và Ý.

Nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Hiệp hội Hóa học Mỹ ngày 30.7 đã kết luận chất cặn trong bình cổ là mật ong. Ông James McCullagh, đồng tác giả nghiên cứu và là nhà hóa học tại Đại học Oxford, cho biết: “Việc áp dụng nhiều kỹ thuật phân tích là chìa khóa thành công của nghiên cứu này”.

Thí nghiệm của họ cho thấy cặn chứa hỗn hợp axit và đường phân hủy. Các nhà khoa học phát hiện ra glucose và fructose, là hai loại đường chính có trong mật ong.

Các cuộc thử nghiệm cũng phát hiện thành phần tương tự sữa ong chúa, một loại protein dạng sữa do ong mật tiết ra, cũng như các peptide từ họ hàng của một loài ve ký sinh ăn ấu trùng ong mật.

Dựa trên nghiên cứu, nhóm khoa học cho rằng ban đầu các bình này được đậy bằng nút bần. Tuy nhiên, theo thời gian, những nút bần bị phân hủy, tạo điều kiện cho vi khuẩn và oxy xâm nhập vào bình. Cuối cùng, vi khuẩn đã ăn gần hết đường, chỉ để lại một chất sáp có tính axit. Đó phần nào là lý do khiến các nghiên cứu trước đây không thể xác định chất cặn là mật ong.