Đưa thủy sản xuất khẩu đến bàn ăn người Việt

Nghịch lý thủy sản bán khắp thế giới nhưng thua trên sân nhà

Sản phẩm thủy sản của Việt Nam xuất khẩu đi khắp thế giới nhưng vẫn khó xâm nhập thị trường nội địa là nghịch lý tồn tại nhiều năm qua. Theo nhiều doanh nghiệp, rào cản của thị trường nội địa rất nhiều như: không có chuẩn chỉ tập trung cạnh tranh bằng giá, chi phí logistics cao, chiết khấu bán hàng cao, thói quen ẩm thực… Để giải quyết vấn đề này, ngày 1.8, tại TP.HCM, Cục trưởng Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công thương) phối hợp với Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam, Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam tổ chức hội nghị “Thúc đẩy tiêu thụ thủy sản phục vụ nhu cầu trong nước”.

ẢNH: CHÍ NHÂN

Phát biểu tại hội nghị, “vua tôm” Việt Nam – ông Lê Văn Quang, Tổng giám đốc Công ty CP Tập đoàn Thủy sản Minh Phú cho biết: Thị trường nội địa có rất nhiều bất cập khác nhau tùy vào giai đoạn. Trước năm 2010, giá bán tôm trong các siêu thị tại thị trường Việt Nam cao hơn sản phẩm cùng loại ở Mỹ 30% do chi phí logistics cao. Hiện tại thì ngược lại, giá tôm tại các siêu thị Việt Nam rẻ hơn Mỹ 30% nhưng chất lượng sản phẩm bị thả nổi. “Có thể nói thẳng là sản phẩm không đáp ứng được tiêu chuẩn xuất khẩu. Do vậy, những doanh nghiệp làm ăn chân chính không cạnh tranh được với hàng kém chất lượng”, ông Quang bức xúc.

Bà Nguyễn Thị Thu Trinh, Phó tổng giám đốc Sài Gòn Food nói: Chi phí logistics vẫn cao, đặc biệt với hàng thủy sản, vì yêu cầu đảm bảo về nhiệt độ. Nếu hàng thường, nhà cung cấp chỉ cần giao đến tổng kho còn các nhà bán lẻ tự phân phối. Còn hàng thủy sản, nhà cung cấp phải tự giao đến từng điểm bán nên chi phí rất cao. Ngược lại, tâm lý người tiêu dùng luôn nghĩ hàng đông lạnh phải rẻ hơn hàng tươi sống. “Do vậy, đưa hàng xuất khẩu vào thị trường nội địa thực sự là một thách thức với doanh nghiệp”, bà Trinh giải thích.

Đồng tình với quan điểm trên, bà Biện Lương Phương Lam, Phó tổng giám đốc Công ty CP Thực phẩm Việt (VIFOODS) nói: Để đưa một lô hàng ra thị trường miền Bắc chi phí còn cao hơn xuất khẩu. Bên cạnh đó, để đưa hàng vào các siêu thị, mức chiết khấu hiện nay khá cao cũng là một thách thức. “Chúng tôi cũng muốn phối hợp với các nhà bán lẻ đưa các sản phẩm chất lượng cao đến tay người tiêu dùng nội địa trên cơ sở hài hòa lợi ích”, bà Lam tâm huyết.

ẢNH: CHÍ NHÂN

Thị trường nội địa là trụ cột không phải đối sách

Ông Huỳnh Minh Tường, Phó chủ tịch VASEP phụ trách thị trường nội địa, khẳng định: Thị trường trong nước là một trong những kênh quan trọng mà thời gian qua chưa được khai thác tốt. Đây cũng là trọng tâm phát triển được ban điều hành VASEP nhiệm kỳ mới xác định trong thời gian tới. “Chúng tôi xác định thị trường trong nước không phải là đối sách mà là trụ cột song song với xuất khẩu. Các doanh nghiệp sẽ cung cấp ra thị trường những sản phẩm chất lượng cao, tiện lợi để đáp ứng tốt nhất nhu cầu thị trường”, ông Tường chia sẻ.

Ông Nguyễn Anh Đức, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam nhận định: Việt Nam có nhiều lợi thế trong lĩnh vực thủy sản từ nước ngọt đến nước mặn. Trong thời gian qua, sản phẩm trong nước xuất khẩu đi rất nhiều nước, trong đó có những thị trường khó tính nhất. Tuy nhiên, trong thị trường nội địa, chúng ta chưa có tiêu chuẩn thống nhất. Do vậy cần xây dựng và thống nhất một tiêu chuẩn chung cho Việt Nam mà ở đó sản phẩm có thể tiêu thụ cả nội địa lẫn xuất khẩu.

Ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, phát biểu: Ở miền Bắc, thủy sản không phong phú và đa dạng như ở miền Nam nên thói quen tiêu dùng chủ yếu tập trung các sản phẩm gà, vịt, heo. Thủy sản chỉ được tiêu dùng vào các dịp đặc biệt vì giá thành cao. Đó cũng là dư địa thị trường cho các doanh nghiệp đầu tư phát triển. Theo chỉ đạo của Chính phủ và Bộ Công thương, từ đầu năm sau tất cả các mặt hàng tiêu thụ nội địa phải được xác thực và truy xuất nguồn gốc. Chính vì vậy, ngay từ bây giờ các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản cần có chiến lược riêng cho thị trường nội địa, phù hợp nhu cầu thị hiếu từng vùng miền. 

Ông Linh cũng khuyến nghị các nhà bán lẻ nước ngoài tại Việt Nam phải tăng cường nguồn hàng nội địa nói chung, đặc biệt là thủy sản. Cụ thể như hệ thống Aeon phải nâng tỷ lệ thủy sản nội địa hiện tại khoảng 50% lên 80 – 90%. “Chúng tôi sẽ thường xuyên kiểm tra, giám sát các hệ thống bán lẻ nói chung, nếu hệ thống nào đáp ứng các yêu cầu về tỷ lệ hàng nội địa mới được tiếp tục mở rộng”, ông Linh cho biết.